Budownictwo

Obfitość drewna i mistrzowskie opanowanie rzemiosła ciesielskiego przez Kurpiów umożliwiło wznoszenie okazałych domów. Chałupa kurpiowska, ustawiana szczytem do drogi, wyróżnia się zdobnymi szczytami, narożami i drzwiami. Dachy domów dawniej kryto strzechą. Nad szczytami sterczą tzw. śparogi wyrzynane na kształt toporów, zwierzęcych głów lub baranich rogów. Między śparogami bywają krzyże, chorągiewki lub rzeźbione kogutki.

Przy oknach umieszczano okiennice. Nad oknami na początku XX w. pojawiły się rzeźbione gzymsy zwane korunami, które mogą nasuwać skojarzenia z przyczółkami nad oknami w architekturze murowanej.

Wnętrze chałupy składa się z czterech pomieszczeń: sieni, komory, izby, alkierza. Do charakterystycznych drewnianych sprzętów izby należały, poza tradycyjnym wyposażeniem domu: malowana skrzynia, warsztat tkacki, półka lub otwarta szafka na talerze, miski i łyżki powtykane w specjalne otwory, ławki z przekręcanym oparciem.

Godne uwagi są drewniane dwuwieżowe kościoły w Dąbrówce i w Łysych. Zostały wzniesione przez miejscowych mistrzów w XVIII i XIX w. Bryła i zdobnictwo kościołów reprezentują tzw. styl kurpiowski. Ważnym elementem sztuki ludowej jest wycinanka, będąca, obok tkaniny, kolorystyczną ozdobą wnętrza domu kurpiowskiego. Charakterystyczną formą puszczańskich wycinanek jest "leluja" przypominająca drzewo i okrągła "gwiazda". Wystawy kurpiowskich wycinanek są organizowane od okresu międzywojennego.

W przydrożnych kapliczkach słupowych i domkowych można spotkać drewniane figury świętych - tzw. "świątki" (zwane też "osóbkami" i "figurkami"). W każdym domu była natomiast rzeźbiona Pasja, czyli figura przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa.

Rękodzieło kurpiowskie obejmuje wiele dziedzin. Poza wycinankarstwem, tkactwem i rzeźbiarstwem, ludowi twórcy zajmują się plecionkarstwem z korzeni, wyrabianiem naczyń ceramicznych, bursztyniarstwem, haftem, koronkarstwem. Wykonują wyroby związane z obrzędami: zabawki choinkowe, noworoczne wypieki z ciasta (tzw. nowe latka), byśki, pisanki, palmy wielkanocne.