Poświęcenie odbudowanego cmentarza wojennego Zawady II
8 czerwca w lesie w Zawadach obyła się uroczystość poświęcenia odbudowanego cmentarza wojennego Zawady II. Cmentarz znajduje się w miejscu, gdzie pułki Strzelców Syberyjskich obeszły bagnami flankę pozycji Mazurskiego 147. Regimentu Piechoty i zaskoczyły obrońców.
"To nie było łatwe zadanie. Sześć lat pracy, wiele godzin i dni dokumentowania, wykopaliska, setki rozmów, lata wyszukiwania i tłumaczenia dokumentów, podróże do archiwów" - czytamy na profilu Fb Dziedzictwa Wielkiej Wojny.
W uroczystości udział wzięło uczestniczyło około 200 osób. Były poczty sztandarowe, duchowni trzech wyznań chrześcijańskich, przedstawiciele straży pożarnej, samorządowcy, rekonstruktorzy, Kurpiowskie Bractwo Bartne, Związek Kurpiów, mieszkańcy regionu oraz odległych części Polski. Nie zabrakło też reprezentacji Powiatu Ostrołęckiego. W imieniu starostów - Piotra Liżewskiego i Artura Kozłowskiego kwiaty złożyli przewodniczący Rady Powiatu Adam Białobrzeski oraz radny powiatu Henryk Toryfter.
Podczas sobotniej uroczystości zaprezentowano krótki rys historyczny cmentarza, na którym znajdują się miejsca pochówku żołnierzy niemieckich i rosyjskich. O szczegółach projektu badawczego i archeologicznego informowano przez profile naukowe w mediach społecznościowych.
O historii związanej z I wojną światową opowiadali Jacek Czaplicki Rowerem wokół Ostrołęki oraz dr Małgorzata Karczewska. Z kolei Ewa Drężewska, nauczycielka szkoły w Zawadach opowiedziała wzruszającą historię cmentarza z kurpiowską nutą w tle.
Do Zawad przyjechał także Gabriel Janczarski wnuk żołnierza, który walczył na Kurpiach
Część oficjalna zakończyła się modlitwą ekumeniczną, a następnie cmentarz został poświęcony przez zaproszonych duchownych różnych wyznań. Dr hab. Maciej Karczewski z Ośrodka Badań Europy Środkowo-Wschodniej wręczył akt objęcia opieką cmentarza przez Ochotniczą Straż Pożarną w Brodowych Łąkach oraz Szkołę Podstawową im. Aleksandra Kopcia w Zawadach. Podkreślał, że to przecież ich dziedzictwo, historia i zasługa, że miejsce pochówku żołnierzy zostało zachowane i pozostało w pamięci.
"Teraz cmentarz będzie dojrzewał. Kopce mogił porosną trawą, której ziarna tkwią we włókninie, z czasem powrócą na nie jagodniki, tak, by nekropola miała leśny charakter. Jak napisano o tak zaplanowanych cmentarzach w 1916 r.
"...drzewa urosną w górę i w siłę, mogiły pokryją się bluszczem.
Będzie piękniejszy z każdym mijającym dziesięcioleciem, poważniejszy i bardziej wyrazisty" - pisze Dziedzictwo Wielkiej Wojny.
Odbudowanie cmentarza było możliwe dzięki pracy wielu osób i instytucji:
Szkoła Podstawowa im. Aleksandra Kopcia w Zawadach
Ośrodek Badań Europy Środkowo - Wschodniej
Rowerem wokół Ostrołęki Jacek Czaplicki
Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski
Ewa Drężewska.
Fot. Rowerem wokół Ostrołęki i Związek Kurpiów